COPD is de afkorting van Chronic Obstructive Pulmonary Disease. In het Nederlands betekent het: ziekte waarbij je constant last van je longen hebt. Je haalt steeds adem door luchtwegen die vernauwd zijn en zo kun je dus niet meer vrij ademen.
COPD is een verzamelnaam voor de longziekten chronische bronchitis en longemfyseem. Bij beide aandoeningen zijn de longen en de luchtwegen blijvend ontstoken. Daardoor zijn deze onherstelbaar beschadigd. De beschadigingen aan de longen bij COPD genezen dus niet meer.
De meeste mensen krijgen pas op latere leeftijd COPD. Soms kan een erfelijke ziekte ervoor zorgen dat iemand al op jonge leeftijd COPD krijgt. Ook als diegene nooit gerookt heeft. De combinatie astma en COPD komt ook voor. Mensen met COPD komen adem tekort. Daar hebben zij bijvoorbeeld last van als ze de trap oplopen, hun werk doen, of zichzelf aankleden. Die benauwdheid kan steeds erger worden. In het ergste geval dienen ze iedere dag extra zuurstof te gebruiken en/of komen zij in een rolstoel terecht.
Oorzaken COPD
Roken is de belangrijkste oorzaak van COPD en heeft zeer grote invloed op hoe goed de longen werken. De longen van iemand van 52 die flink heeft gerookt, hebben dezelfde inhoud als de longen van iemand van 75 die niet gerookt heeft! Maar ook mensen die zelf nooit gerookt hebben kunnen COPD krijgen, bijvoorbeeld door meeroken, luchtvervuiling (waaronder fijn stof), schadelijke stoffen op het werk of een erfelijke ziekte.
Licht, matig en ernstig COPD
COPD kent verschillende fases. Van de mensen met COPD heeft ongeveer 8 op de 10 mensen licht of matig COPD; de overigen hebben ernstig of zeer ernstig COPD. Maar wanneer spreken we van licht en wanneer van ernstig COPD? Hiervoor wordt een indeling in ziektelast gebruikt. Bij deze indeling wordt gekeken in welke mate u last heeft van uw COPD. De zorgaanbieder voert een lichamelijk onderzoek uit en kijkt samen met u naar de klachten die u ervaart, uw beperkingen in het dagelijks leven en uw kwaliteit van leven.
Lichte ziektelast
Iedere patiënt met COPD die zonder ernstige klachten in het dagelijks leven kan functioneren en bij wie de longfunctie groter is dan 50 procent. Deze patiënt wordt niet beperkt door benauwd zijn. Deze patiënt heeft een gezond gewicht en weinig last van snel en plotseling verergeren van de klachten.
Matige ziektelast
Iedere patiënt met COPD die klachten ervaart in het dagelijks leven, die beperkt wordt door benauwd zijn, maar waarbij de behandeling goed werkt. Regelmatige controle is noodzakelijk. Hierbij is meestal behandeling dicht bij huis mogelijk, met soms een bezoek aan de longarts. Er kan sprake zijn van gedeelde zorg tussen deze twee artsen.
Ernstige ziektelast
Iedere patiënt met COPD die ernstige klachten ervaart en beperkt wordt door benauwdheid. Er treedt vaker een snelle en plotselinge verergering van klachten op. Intensieve begeleiding door de longarts, of door een team van begeleiders is noodzakelijk. Hierbij kan een revalidatieprogramma onderdeel van de behandeling zijn. De ziektelast kan per persoon en/of in de tijd verschillen.